Προληπτική Ιατρική

Προληπτικός έλεγχος check-up

Στην σύγχρονη ιατρική όσο μεγάλη αξία έχει η θεραπεία άλλη τόση ίσως και μεγαλύτερη έχει η πρόληψη. Στο ιατρείο μας δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στους ετήσιους προληπτικούς ελέγχους των ασθενών, ώστε να προλαμβάνουμε την εκδήλωση νοσηρών καταστάσεων αλλά και να θεραπεύομε σε αρχικά στάδια τυχόν αρχόμενες παθολογικές καταστάσεις. Συνιστάται από την Ιατρό ετήσιος αιματολογικός έλεγχος, που θα περιλαμβάνει αιματοκρίτη, ηπατική και νεφρική λειτουργία, σάκχαρο, λιπίδια αίματος, ηλεκτρολύτες, φερριτίνη, σίδηρο, θυρεοειδικές ορμόνες  και βιταμίνες, όπως βιταμίνη Β12, βιταμίνη D και φυλλικό οξύ. Επιπλέον ανάλογα την ηλικία  και το φύλο των ασθενών συνίσταται έλεγχος με ακτινογραφία θώρακα, υπερηχογράφημα άνω /κάτω κοιλίας, μαστογραφία, υπερηχογράφημα μαστών, υπερηχογράφημα θυρεοειδούς αδένα και έλεγχος οστεοπόρωσης. Όλες αυτές οι εξετάσεις  μπορούν να συνταγογραφηθούν από τη γιατρό και να πραγματοποιηθούν μέσω του ασφαλιστικού ταμείου του κάθε ασθενούς σε Ιδιωτικά Διαγνωστικά Κέντρα αλλά και στις Δημόσιες Δομές Υγείας.

Πρόλειψη Καρδιαγγειακών νοσημάτων

Η  Καρδιαγγειακή νόσος αποτελεί την συχνότερη αιτία θανάτου στον Δυτικό κόσμο. Με τον όρο Καρδιαγγειακή νόσο εννοούμε την στεφανιαία νόσο, το έμφραγμα, περιφερική αγγειοπάθεια και  τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια. Η αθηροσκλήρωση είναι ο βασικός γενεσιουργός μηχανισμός ανάπτυξης Καρδιαγγειακής νόσου. Αθηροσκλήρωση ονομάζεται ένας συνδυασμός προοδευτικών αλλαγών στο τοίχωμα των αρτηριών του ανθρώπινου σώματος, που περιλαμβάνει  συσσώρευση λιπιδίων, κυττάρων του αίματος και ινώδους ιστού, που οδηγούν σε στένωση του αυλού των αρτηριών και μείωση της παροχής αίματος στους ιστούς.

Οι βλάβες αυτές αναπτύσσονται κυρίως σε μεγάλου και μεσαίου μεγέθους αρτηρίες, όπως οι στεφανιαίες, καρωτίδες και οι  μηριαίες αρτηρίες. Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρδιαγγειακής νόσου είναι οι εξής:

  1. αυξημένη ολική χοληστερόλη  και LDL χοληστερόλη
  2. μειωμένη HDL χοληστερόλη
  3. αυξημένα τριγλυκερίδια
  4. αρτηριακή υπέρταση
  5. σακχαρώδης διαβήτης
  6. παχυσαρκία
  7. απουσία σωματικής άσκησης 
  8. κάπνισμα
  9. φύλο
  10. οικογενειακό ιστορικό
  11. ομοκυστεΐνη 
  12. λιποπρωτεΐνη (α) Lp(α)
  13. άγχος και stress

Στο ιατρείο μας οι ασθενείς υποβάλλονται σε πλήρης εργαστηριακό-αιματολογικό έλεγχο των παραγόντων κινδύνου για Καρδιαγγειακή νόσο και σε όλες οι απαραίτητες απεικονιστικές εξετάσεις για την εύρεση πρώιμης αθηροσκλήρωσης στα αγγεία του σώματος, όπως triplex καρωτίδων αρτηριών, υπερηχογράφημα καρδιάς και αορτής, τεστ κόπωσης, triplex αγγείων κάτω άκρων και νεφρικών αρτηριών, σπινθηρογραφήματος νεφρών και καρδιάς. Επιπλέον, με βάση τα αποτελέσματα των αιματολογικών και απεικονιστικών εξετάσεων πραγματοποιούνται εξατομικευμένες θεραπείες για εξάλειψη όλων των παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο, όπως μείωση σακχάρου, χοληστερόλης, τριγλυκεριδίων, ομοκυστεΐνης, λιποπρωτεΐνης Lp(α), ρύθμιση της αρτηριακής υπέρτασης, απώλειας βάρους, διακοπής καπνίσματος και ενθάρρυνσης υιοθέτησης ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής, με λιγότερο στρες, περισσότερο ύπνο, σωματική άσκηση, επαφή με την φύση και με τους αγαπημένους μας ανθρώπους.

Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στα μέλη οικογενειών με Οικογενειακό ιστορικό Καρδιαγγειακής νόσου, δηλαδή όταν ένας από τους δύο γονείς ή τα αδέρφια έχουν υποστεί κάποιο καρδιαγγειακό σύμβαμα. Τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό θα πρέπει να ελέγχονται σε ταχτική βάση, ακόμα και από μικρή ηλικία,  μια και κινδυνεύουν περισσότερο από το μέσο πληθυσμό. 

ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΙ

Σημαντικό κομμάτι της Προληπτικής Ιατρικής είναι η θωράκιση της υγείας του πληθυσμού μέσω των εμβολιασμών. Στην Ελλάδα έχουν ενταχθεί στο Εθνικό Σύστημα Εμβολιασμών για Ενήλικες τα παρακάτω εμβόλια: 

  • Γρίπης
  • Έρπητα ζωστήρα
  • Πνευμονιόκοκκου
  • Διφθερίτιδας-Τέτανου-Κοκκύτη
  • Ιλαράς-Ερυρθράς-Παρωτίτιδας
  • Ανεμευλογίας
  • Ηπατίτιδας Β κ Α

Εμβόλιο γρίπης

Εμβολιασμός για την γρίπη συστήνεται σε όσους ανήκουν στις παρακάτω ομάδες αυξημένου κινδύνου και πραγματοποιείται κάθε χρόνο τους μήνες Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο με τα εμβόλια VAXIGRIP TETRA, INFLUVAC TETRA και FLUARIX TETRA:

 

  • Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω 
  • Ενήλικες με έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:
  • Χρόνια νοσήματα αναπνευστικού, όπως άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια 
  •  Χρόνια καρδιακά νοσήματα
  • Ανοσοκαταστολή  και Μεταμόσχευση οργάνων ή μυελού των οστών 
  • Δρεπανοκυτταρική αναιμία και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες
  • Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα
  • Χρόνιες παθήσεις νεφρών και  ήπατος. 
  •  Νευρολογικά ή νευρομυϊκά νοσήματα
  •  Σύνδρομο Down 
  •  Έγκυες γυναίκες και θηλάζουσες
  • Άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία (Δείκτη Μάζας Σώματος >40 kg/m2 )
  • Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ή φροντίζουν ή διαβιούν με άτομα με υποκείμενο νόσημα που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών της γρίπης. 
  •  Κλειστοί πληθυσμοί, όπως προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές (σχολείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων κ.λπ.), νεοσύλλεκτοι, ιδρύματα χρονίως πασχόντων και μονάδες φιλοξενίας ηλικιωμένων κ.α. 
  •  Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας και σε κέντρα διαμονής προσφύγων – μεταναστών
  • Κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, εκτροφείς, σφαγείς και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πτηνά ή χοίρους. 

Εμβόλιο έρπητα ζωστήρα

 Στην Ελλάδα κυκλοφορούν δυο εμβόλια για τον έρπητα ζωστήρα, το εμβόλιο με ζώντα εξασθενημένο ιό ανεμευλογιάς-έρπητα ζωστήρα, το ZOSTAVAX και το πιο νέο εμβόλιο το SHINGRIX με αντιγόνο γλυκοπρωτεΐνης Ε του ιού της ανεμευλογιάς-έρπητα ζωστήρα.

Το εμβόλιο ZOSTAVAX ενδείκνυται για ανοσοποίηση ατόμων ηλικίας 50 ετών ή μεγαλύτερα για την προστασία από τον έρπητα ζωστήρα και τη μεθερπητική νευραλγία. Συστήνεται μία δόση εμβολίου έναντι του ιού ανεμευλογιάς – έρπητα ζωστήρα χωρίς ανάγκη αναμνηστικής δόσης. Χορηγείται δωρεάν μόνο σε ενήλικες ηλικίας μεταξύ 60 και 75 ετών, ανεξάρτητα αν αναφέρεται προηγούμενη εκδήλωση έρπητα ζωστήρα. 

Το εμβόλιο SHINGRIX χρησιμοποιείται σε ενήλικες ηλικίας 50 ετών και άνω για την προστασία από τον έρπητα ζωστήρα και τη μεθερπητική νευραλγία. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε ενήλικες από την ηλικία των 18 ετών και άνω που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης έρπητα ζωστήρα. Το πρόγραμμα εμβολιασμού περιλαμβάνει 2 ενέσεις, οι οποίες χορηγούνται με χρονική απόσταση 2 μηνών. Εάν υπάρχει ανάγκη, η δεύτερη δόση μπορεί να χορηγηθεί αργότερα, αλλά εντός 6 μηνών από την πρώτη δόση.

Εμβόλιο πνευμονιόκοκκου

Στην Ελλάδα κυκλοφορούν δύο εμβόλια για τον πνευμονιόκοκκο το συζευγμένο (PCV13) ή PREVENAR 13 και πολυσακχαριδικό (PPSV23) ή PNEUMO 23. Ο εμβολιασμός για τον πνευμονιόκοκκο  θα πρέπει να γίνεται και με τα δύο εμβόλια μια και δεν προστατεύουν από τα ίδια στελέχη του πνευμονιόκοκκου  και συστήνεται στις εξής περιπτώσεις:

  • Ενήλικος πληθυσμός άνω των 65 ετών.  
  • Άτομα ηλικίας 19 ως 64 ετών που είναι καπνιστές 
  • Άτομα ηλικίας 19 ως 64 ετών με χρόνια καρδιοπάθεια, χρόνια ηπατική νόσο, χρόνια πνευμονοπάθεια, σακχαρώδη διαβήτη, αλκοολισμό 
  • Άτομα ηλικίας 19 ως 64 ετών που είναι ανοσοκατεσταλμένοι ή έχουν ανατομική ή λειτουργική ασπληνία (συμπεριλαμβανομένης της δρεπανοκυτταρικής νόσου και άλλων αιμοσφαιρινοπαθειών) πρέπει να λαμβάνουν και τα δύο είδη πνευμονιοκοκκικών εμβολίων

Εμβόλιο διφθερίτιδας-τετάνου- κοκκύτη

Είναι πολύ σημαντική η διατήρηση της ανοσίας του πληθυσμού έναντι του τετάνου, της διφθερίτιδας και του κοκκύτη. Κρούσματα μπορεί να εμφανιστούν σε κανονικά εμβολιασμένους εφήβους και ενήλικες λόγω του ότι η ανοσία μετά από εμβολιασμό προοδευτικά εξασθενεί. Για το λόγω αυτό θα πρέπει όλοι οι ενήλικες να μην αμελούν την επανάληψη του εμβολιασμού τους με το εμβόλιο διφθερίτιδας-τετάνου-κοκκύτη ή BOOSTRIX. Σε ενήλικες με πλήρη εμβολιασμό έναντι του τετάνου, διφθερίτιδας και κοκκύτη κατά την παιδική ηλικία προτείνεται μία αναμνηστική δόση μεταξύ 19 και 25 ετών και στη συνέχεια επανάληψη κάθε 10 χρόνια. Σε ενήλικες που εμβολιάζονται για πρώτη φορά, θα πρέπει να χορηγούνται οι πρώτες δύο δόσεις με μεσοδιάστημα τουλάχιστον 4 εβδομάδων και η τρίτη δόση 6-12 μήνες μετά την δεύτερη.

Εμβόλιο ιλαράς – ερυθράς – παρωτίτιδας

Τα άτομα που γεννήθηκαν πριν το 1970 θεωρούνται άνοσα. Όσοι έχουν γεννηθεί μετά το 1970, θα πρέπει να έχουν εμβολιασθεί με δύο δόσεις του εμβολίου ιλαρας-ερυθρας-παρωτίτιδας ή MMR, με μεσοδιάστημα τουλάχιστον 4 εβδομάδων μεταξύ των δόσεων, εκτός αν υπάρχει αντένδειξη ή ιστορικό νόσου. Οι ομάδες πληθυσμού σε ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο που συστήνεται να εμβολιασθούν  οπωσδήποτε γιατί κινδυνεύουν περισσότερο είναι οι παρακάτω: 

  • Εργαζόμενοι σε μονάδες φροντίδας υγείας. 
  •  Φοιτητές και σπουδαστές
  •  Ενήλικες που πρόκειται να ταξιδέψουν στο εξωτερικό 
  • Μέλη οικογενείας ατόμων με ανοσοκαταστολή 
  • Γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία

Ειδικά για την τελευταία ομάδα, η ανοσία έναντι ερυθράς θα πρέπει να εκτιμάται με μέτρηση αντισωμάτων σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, ανεξάρτητα από το έτος γέννησής τους, γιατί η μόλυνση με ερυθρά κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης θα μπορούσε να έχει σοβαρές επιπτώσεις στο έμβρυο. Αν δεν υπάρχει τεκμηριωμένη ανοσία θα πρέπει οι γυναίκες να εμβολιασθούν πριν την εγκυμοσύνη, ενώ μετά τον εμβολιασμό θα πρέπει να αποφύγουν την εγκυμοσύνη για ένα ένα μήνα.

Εμβόλιο ανεμευλογιάς

Όλοι οι ενήλικες που γεννήθηκαν μετά το 1990 και δεν έχουν αποδεδειγμένη ανοσία στην ανεμευλογιά (προηγηθείσα νόσηση ή εμβολιασμό), πρέπει να εμβολιάζονται με 2 δόσεις εμβολίου ανεμευλογιάς  VARIVAX με τη δεύτερη δόση 4 με 8 εβδομάδες μετά την πρώτη δόση, εκτός αν υπάρχει αντένδειξη. 

Ειδικότερα θα πρέπει να εμβολιάζονται όλοι όσοι ανήκουν στις παρακάτω κατηγορίες: 

  • Άτομα του οικογενειακού περιβάλλοντος, καθώς και υγειονομικό προσωπικό που βρίσκεται σε στενή επαφή με άτομα με ανοσοανεπάρκεια ή ανοσοκαταστολή
  •  Όσοι έχουν αυξημένο κίνδυνο έκθεσης και μετάδοσης του ιού, π.χ. εκπαιδευτές, νηπιαγωγοί, δάσκαλοι, τρόφιμοι ιδρυμάτων, φοιτητές που διαμένουν σε φοιτητικές εστίες, στρατιώτες και διεθνείς ταξιδιώτες. 
  •  Γυναίκες που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία και πρόκειται να τεκνοποιήσουν (μετά τον εμβολιασμό θα πρέπει να αποφύγουν την εγκυμοσύνη για ένα μήνα)

Εμβόλιο ηπατίτιδας Β

Ο εμβολιασμός έναντι της ηπατίτιδας Β με ένα από  τα τρία διαθέσιμα εμβόλια HBVAXPRO,ENGERIX και FENDRIX συστήνεται σε όλους τους ενήλικες που δεν έχουν εμβολιασθεί στην παιδική ηλικία και ανήκουν σε ομάδες ατόμων αυξημένου κινδύνου: 

  • Άτομα που είναι δυνατόν να εκτεθούν σε αίμα ή μολυσμένα βιολογικά υλικά, π.χ. επαγγελματίες υγείας, εργαζόμενοι σε καταστήματα κράτησης, εργαζόμενοι σε σώματα ασφαλείας, σε υπηρεσίες καθαριότητας, σε ιδρύματα 
  • Ταξιδιώτες που πρόκειται να επισκεφθούν χώρες με μέση και υψηλή ενδημικότητα ηπατίτιδας Β 
  • Άτομα με περισσότερους από έναν ερωτικούς συντρόφους στην διάρκεια των τελευταίων έξι μηνών
  • Άτομα που παρουσιάζουν κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα 
  • Χρήστες ναρκωτικών ουσιών
  • Άτομα με τελικού σταδίου νεφρική ανεπάρκεια 
  •  Άτομα με χρόνιες παθήσεις του ήπατος (ηπατίτιδες, κίρρωση)
  • Άτομα του στενού περιβάλλοντος πασχόντων από ηπατίτιδας Β
  •  Άτομα που παρακολουθούνται ή εργάζονται σε Μονάδες ειδικών λοιμώξεων
  •  Άτομα με Σακχαρώδη διαβήτη 

 

Σε ανεμβολίαστους ή ατελώς εμβολιασμένους ενήλικες πρέπει να χορηγηθούν συνολικά 3 δόσεις, η δεύτερη δόση ένα μήνα μετά την πρώτη και η τρίτη δόση  6 μήνες μετά τη δεύτερη δόση. 

Εμβόλιο ηπατίτιδας Α

Ο εμβολιασμός για τον ιό της ηπατίτιδας Α δεν συστήνεται για όλους τους ενήλικες. Παρόλα αυτά αφορά μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Συγκεκριμένα συστήνεται να γίνεται σε άτομα που ανήκουν στις παρακάτω ομάδες:

  • Χρήστες ναρκωτικών ουσιών 
  • Άτομα με HIV λοίμωξη   
  • Άτομα που είναι δυνατόν να εκτεθούν σε μολυσμένα βιολογικά υλικά, π.χ. επαγγελματίες υγείας, εργαζόμενοι σε καταστήματα κράτησης, σε υπηρεσίες καθαριότητας, σε ιδρύματα, παιδικούς σταθμούς 
  • Άτομα που ασχολούνται με επεξεργασία ή διακίνηση τροφίμων
  • Ασθενείς με χρόνια ηπατική νόσο ή ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία με  παράγοντες πήξης (αιμορροφιλικοί), καθώς και άτομα του στενού τους περιβάλλοντος
  • Ταξιδιώτες σε περιοχές με υψηλή και μέση ενδημικότητα της νόσου

 

Ο εμβολιασμός για την ηπατίτιδα Α  με τα εμβόλια HAVRIX και VAQTA πραγματοποιείται σε δύο δόσεις,  με απόσταση 6 εως 12 μήνες ανάμεσα στις δυο δόσεις HAVRIX και 6 εως 18μήνες για τις δύο δόσεις VAQTA.

Άτομα στα  οποία η ηπατίτιδα Α αποτελεί επαγγελματικό κίνδυνο ή στα 

οποία υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος μετάδοσης.  Σε αυτούς, μεταξύ άλλων, 

συμπεριλαμβάνονται   εργαζόμενοι   σε   σχολεία   και   βρεφονηπιακούς   σταθμούς, 

νοσηλευτικό,  ιατρικό  και παραϊατρικό προσωπικό νοσοκομείων και ιδρυμάτων,