Υπέρταση λόγω αυξημένης αλδοστερόνης – Μια θεραπεύσιμη μορφή υπέρτασης

Τι είναι η αλδοστερόνη;

Η αλδοστερόνη είναι μία ορμόνη που εκκρίνεται από τα επινεφρίδια, δυο μικρούς αδένες που βρίσκονται πάνω από τα νεφρά. Η αλδοστερόνη ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση, τη σύσταση των ηλεκτρολυτών στον οργανισμό όπως το κάλιο και το νάτριο και τον όγκο των υγρών στο ανθρώπινο σώμα, μέσω που συστήματος ορμονών ρενίνης -αγγειοτενσίνης-αλδοστερόνης.

Η πιο συχνή αιτία δευτεροπαθούς υπέρτασης είναι η υπερέκκριση της ορμόνης αλδοστερόνης από τα επινεφρίδια, προκαλώντας ένα σύνδρομο που ονομάζεται υπεραλδοστερονισμός. Ο υπεραλδοστερονισμός διακρίνεται σε Πρωτοπαθή και Δευτεροπαθή υπεραλδοστερονισμό.

 

Ποια άτομα με αρτηριακή υπέρταση  πρέπει να υποπτευόμαστε ότι ίσως πάσχουν από υπεραλδοστερονισμό;

 

  • Άτομα με αρτηριακή πίεση που δεν ρυθμίζεται εύκολα, ενώ ο ασθενή λαμβάνει πολλά αντιυπερτασικά χάπια
  • Άτομα με υπέρταση από μικρή ηλικία
  • Άτομα που έπαθαν σε νεαρή ηλικία εγκεφαλικό επεισόδιο ή έμφραγμα
  • Άτομα που έχουν πίεση και βρήκαν σε τυχαία εξέταση αδένωμα στα επινεφρίδια ή κάποια άλλη βλάβη στα επινεφρίδια
  • Άτομα με χαμηλές τιμές καλίου το αίμα χωρίς προφανή αιτία
  • Άτομα που έχουν με συγγενείς που πάσχουν από υπεραλδοστερονισμό

 

Αιτίες αυξημένης αλδοστερόνης

Οι σημαντικότερες αιτίες Πρωτοπαθούς υπεραλδοστερονισμού είναι τα αδενώματα των επινεφριδίων, τα οποία αναπτύσσονται  συνήθως μόνο στο ένα από τα  δύο επινεφρίδια, είναι καλοήθεις όγκοι και υπερπαράγουν αλδοστερόνη  και η αμφοτερόπλευρη υπερπλασία των επινεφριδίων η όποια είναι συνήθως και στα δύο επινεφρίδια ταυτόχρονα, κατά την οποία δεν υπάρχει συγκεκριμένος όγκος αλλά υπερλειτουργία των δύο επινεφριδίων.

Λιγότερο συχνές αιτίες Πρωτοπαθούς υπερλαδοστερονισμού είναι η ετερόπλευρη υπερπλασία των επινεφριδίων,  οι κακοήθεις όγκοι επινεφριδίων και γενετικά σύνδρομα οικογενούς υπεραλδοστερονισμού, καταστάσεις βέβαια που καλύπτουν παρά πολύ μικρό ποσοστό της νόσου.

Ο υπεραλδοστερονισμός μπορεί να είναι δευτεροπαθής λόγω της διέγερσης του συστήματος ρενίνης-αγγειοτενσίνης-αλδοστερόνης από στένωση νεφρικής αρτηρίας και καταστάσεις χαμηλής αιματικής ροής, όπως η συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια και κίρρωση ήπατος.

 

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση της νόσου γίνεται με βάση το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς   και ειδικές αιματολογικές εξετάσεις όπου πραγματοποιείται μέτρηση ων επιπέδων της ρενίνης και της αλδοστερόνης στο αίμα και των επιπέδων καλίου και νατρίου στο αίμα και στα ούρα. Στη συνέχεια, πραγματοποιούνται ειδικές απεικονιστικές εξετάσεις για την ανεύρεση της αιτίας που προκαλεί τον υπεραλδοστερονισμό όπως αξονική και μαγνητική τομογραφία επινεφριδίων.  Σε ορισμένες περιπτώσεις ίσως χρειαστούν για τη διάγνωση ειδικές ορμονολογικές δοκιμασίες, καθετηριασμός επινεφριδικών φλεβών και triplex νεφρικών αρτηριών .

 

Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία

Στις δύο συχνότερες καταστάσεις που σχετίζονται με τον υπεραλδοστερονισμό το αδένωμα και την αμφοτερόπλευρη υπερπλασία επινεφριδίων η θεραπεία είναι εντελώς διαφορετική. Πιο ειδικά:

α. Αδένωμα επινεφριδίων

Η θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεση που πραγματοποιείται με χειρουργική επινεφριδεκτομή στις περισσότερες περιπτώσεις από εξειδικευμένο χειρουργό ενδοκρινών αδένων συνήθως λαπαροσκοπικά, η οποία και προσφέρει ίαση στο μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων. Ύστερα από την χειρουργική επέμβαση, οι ασθενείς μετά από μια περίοδο ορισμένων ημερών είτε και μηνών, έχουν πια φυσιολογική αρτηριακή  πίεση και δεν χρειάζονται καθόλου να λαμβάνουν αντιυπερτασικά φάρμακα είτε η αρτηριακή τους πίεση ρυθμίζεται πολύ πιο εύκολα με πολύ λιγότερα φάρμακα.

β.Αμφοτερόπλευρη υπερπλασία επινεφριδίων

Η θεραπεία είναι συντηρητική με την χορήγηση φαρμάκων που ανταγωνίζονται την δράση της αλδοστερόνης (π.χ. σπιρονολακτόνη και επλερενόνη) και εξουδετερώνουν την δράση της.

Χωρίς την ορθή αντιμετώπιση, οι ασθενείς με υπεραλδοστερονισμό υποφέρουν για χρόνια, από αρρύθμιστη αρτηριακή υπέρταση και βάζουν σε κίνδυνο την ζωή τους από τις επιπλοκές της νόσου. Όλοι οι ασθενείς με χρόνια δύσκολα ρυθμιζόμενη υπέρταση θα πρέπει να ελέγχονται από τον θεράπων ιατρό τους για τυχόν ύπαρξη υπεραλδοστερονισμού, διότι είναι μια πάθηση που θεραπεύεται και έχει εξαιρετική πρόγνωση.